همه میدانیم رانندگی در شب خطرناکتر از روز است. در طول شب میزان هوشیاری کم میشود و همین موضوع، عامل افزایش نرخ تصادفات است. بیدلیل نیست که بسیاری از رانندهها از رانندگی در شب فراری هستند و ترجیح میدهند کارشان را در روز انجام دهند. اما رانندگی در شب به همان نسبت مزایایی دارد. ترافیک کمتر، فرصت بهتری برای کار در اختیار شما قرار میدهد. شبها رقابت بر سر دریافت درخواستهای سفر کم میشود و میتوانید درآمد بیشتری را در آرامش شبانگاهی کسب کنید.
رانندگی در شب شرایط خاص خود را دارد و خیلی متفاوت از رانندگی عادی در طول روز است. چند نکتهای را که باید برای رانندگی در شب رعایت کنید برایتان لیست کردهایم. بیایید با هم نگاهی به چکلیست رانندگی در شب بیندازیم.
الف) محتاط شوید
۱- اگر شک دارید، چراغتان را روشن کنید
پیش از آنکه شب فرا برسد، زمانی را داریم که به گرگومیش معروف است؛ زمانی که معلوم نیست هوا تاریک شده یا هنوز روشن است. در این مواقع، تعدادی از رانندهها چراغهایشان را روشن میکنند و تعدادی دیگر ترجیح میدهند همچنان با چراغ خاموش به مسیرشان ادامه بدهند. در چنین مواقعی بهتر است احتیاط را رعایت کنید و چراغهایتان را روشن کنید. ممکن است خودتان به نور چراغ برای دیدن جاده نیاز نداشته باشید؛ اما با این کار، دیگران خودروی شما را بهتر تشخیص خواهند داد و از اتفاقات پیشبینینشده جلوگیری میشود.

۲- سرعتتان را کم کنید
هنگام رانندگی در شب، دیدتان کم میشود و سرعت عکسالعملتان هم به همان نسبت کاهش پیدا میکند. شبها نمیتوانید اتفاقات پیشرو را به وضوح روز ببینید. به همین دلیل بهتر است با کم کردن سرعت، به خودتان و خودرویتان کمی زمان بدهید تا امکان واکنش نشان دادن را داشته باشید. هنگام رانندگی در شب، به تابلوهای سرعت چندان اطمینان نکنید؛ زیرا این تابلوها بر اساس حداکثر سرعت رانندگی در نور روز نصب میشوند. همیشه سعی کنید با سرعتی کمتر از چیزی که روی تابلوهای راهداری درج شده، حرکت کنید. مخصوصا هنگام دور زدن یا حرکت در سربالاییها باید سرعتتان را از همیشه کمتر کنید. قانونی در اینباره وجود دارد که میگوید سرعتتان باید حدی باشد که بتوانید در محدودهی روشنشده توسط چراغهای خودرویتان توقف کنید.
۳- مراقب رانندههای خطرآفرین باشید
شبها با صحنههای رانندگی خاصی مواجه میشویم که در طول روز کمتر دیده میشوند. به عنوان مثال خیلی از رانندهها در طول شب خوابشان میگیرد و با چشمهای خوابآلود پشت فرمان مینشینند. از طرفی با رانندگانی روبرو هستیم که در وضعیت عادی قرار ندارند! در چنین شرایطی باید بیشتر از هر زمان دیگر احتیاط کنید و بیشترین میزان فاصله را با خودروهای اطرافتان حفظ کنید. این اتفاقات در شبهای پایان هفته و ایام تعطیل سال بیش از هر زمان دیگری رخ میدهد. بنابراین شبها باید هوشیارتر از همیشه رانندگی کنید.
۴- خستگیتان را در کنید
به همان اندازه که رانندههای دیگر میتوانند خطرآفرین باشند، خستگی شما هم میتواند حادثه بیافریند. در چنین مواقعی، هوشیاری شما به شدت کم میشود و سرعت واکنشتان کاهش پیدا میکند. در نتیجه ممکن است زیگزاگ بروید یا از لاین خارج شوید. اگر حس میکنید رانندگی برایتان سخت شده است، خودرویتان را کنار خیابان پارک کنید و کمی هوای تازه بخورید. نرمش کردن و انجام حرکات ورزشی در هوای آزاد میتواند خستگی را از تنتان در کند. اگر حس میکنید که به یک نوشیدنی کافئیندار مثل چای یا قهوه نیاز دارید، برای خودتان یک لیوان تهیه کنید. بهتر است هنگام رانندگی در شب یک فلاسک کوچک آب جوش همراهتان داشته باشید تا در چنین مواقعی به مشکل نخورید. میل کردن یک خوردنی کوچک هم میتواند خستگی و کسلی ناشی از نشستن پشت فرمان را از بین ببرد. در صورتی که حس کردید به هیچ وجه نمیتوانید چشمهایتان را باز نگه دارید، لطفا کمی درون خودرو استراحت کنید تا پس از یک خواب کوتاه، شاد و قبراق سر کارتان برگردید.

۵- مراقب حیوانات باشید
در جادههای بیرون شهری و جادههای روستایی ممکن است حیوانات به صورت ناگهانی از عرض جاده رد شوند. دیدن حیوانات در تاریکی شب بسیار سخت است و تصادف کردن با آنها میتواند عوارض مالی و روحی جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. مخصوصا در صورتی که در جادههای روستایی با گاو و گوسفند یا حتی اسب تصادف کنید، خسارت فراوانی به خودتان و صاحب حیوان وارد میشود.
حتی تصادف کردن با یک سگ یا گربه کنار خیابان هم میتواند عوارض دردآوری داشته باشد. چه برسد به اینکه یک حیوان بزرگ را زیر بگیرید. به همین دلیل بهتر است در جادههایی که نور خوبی ندارند، سرعتتان را طوری تنظیم کنید تا در هنگام دیدن حیوانات، توانایی متوقف کردن خودرو را داشته باشید. رانندههای جاده از تکنیکی استفاده میکنند تا بتوانند حیوانات را بهتر ببینند. این رانندهها میدانند که چشم حیوانات نور خودرو را منعکس میکند. به همین دلیل هر وقت یک جفت گلولهی نورانی نزدیک به هم را در تاریکی میبینند، بهسرعت ترمز میکنند.
۶- همواره محیط را اسکن کنید
رانندههای آگاه حتی هنگام رانندگی در طول روز هم دائما چشمهایشان را بین مسیر پیشرو، آینه عقب و آینههای جانبی جابهجا میکنند تا بتوانند درک درستی از پیرامون خودرو داشته باشند. این کار در هنگام رانندگی در شب باید با شدت بیشتری انجام شود. ممکن است خودرویی با یک چراغ سوخته از پشت سرتان بیاید و شما آن را به عنوان موتور سیکلت قلمداد کرده باشید. ممکن است جادهی روبرو بلافاصله بپیچد و هیچ تابلویی هم این پیچ را خبر نداده باشد. به همین دلیل است که باید حواستان را کاملا جمع کنید و مثل یک رادار، دائما محیط اطراف را با چشمهایتان اسکن کنید.
۷- امنت خودتان و مسافرتان را تامین کنید
در باور عمومی، تاریکی شب همواره با ناامنی همراه است. چه به این باور معتقد باشید و چه آن را بیش از حد سنتی بدانید، بد نیست که احتیاط را رعایت کنید. آن زمانی را که برای رسیدن مسافر به خودرو منتظر میمانید، درهای خودرویتان را قفل کنید و تنها پس از رسیدن مسافر، قفل در را باز کنید. برای اعتمادسازی بهتر است در زمان حضور مسافر از قفل کردن درها بپرهیزید. اما میتوانید پس از هماهنگی با مسافر، در هنگام سفر هم درهای خودرو را قفل کنید.

۸- مسیرهای اصلی را برای سفر انتخاب کنید
در طول روز که ترافیک خستهکنندهی شهری حاکم است، برنامههای مسیریاب استفاده از کوچههای کمتر شناختهشده را پیشنهاد میدهند. اما در طول شب که خبری از ترافیک نیست، بهتر است که از خیابانهای اصلی برای سفرها استفاده کنید. استفاده از خیابانهای آشنا و قدیمی باعث میشود تا احتمال رویارویی با اتفاقات پیشبینینشده به حداقل برسد و آرامش خودتان هم به هم نریزد. اگر از مسیریاب استفاده میکنید و مشاهده کردید که شبهنگام دارد مسیر تازهای را به شما معرفی میکند، بیاعتنایی پیشه کنید و به جای استفاده از پیشنهاد برنامه، از مسیرهای جایگزینی که همیشه از آنها استفاده مییکردید رفتوآمد کنید.

۹- مراقبتهای عادی را انجام دهید
ممکن است این موارد بدیهی به نظر بیایند؛ اما لازم است بیان شوند. به عنوان مثال تمام کاربران راننده میدانند رعایت مواردی مثل بستن کمربند ایمنی، تنظیم آینهها و تنظیم صندلی از موارد پیشپاافتاده رانندگی محسوب میشوند. هنگام رانندگی در شب باید گوشی موبایل را کنار بگذارید و ششدانگ حواستان را به جاده بدهید. اینها کارهایی هستند که همیشه انجام میشوند و شبها باید با دقت بیشتری انجام شوند.
ب) دیدتان را تقویت کنید
۱۰- شیشهها، چراغها و آینهها را تمیز کنید
داشتن چراغهای سالم هنگام رانندگی شب از ضروریات است. اگر حس میکنید که لامپ چراغتان سوخته است، در سریعترین زمان ممکن آن را عوض کنید. در نظر داشته باشید در قانون راهنمایی و رانندگی ایران، رانندگی با خودرویی که چراغهایش سوختهاند، جرم محسوب میشود و جریمه به دنبال دارد.
همچنین سعی کنید شیشهی جلو و آینههایتان را برای داشتن دید بهتر تمیز نگه دارید. رانندگی طولانی با خودرو باعث میشود آثار حشراتی مثل پشهها و پروانهها روی شیشه و آینهها باقی بماند. این آثار گاهی باعث پرت شدن حواس کاربران راننده میشود. یک دستمال تمیز یا یک تکه روزنامه بردارید و با استفاده از شیشهپاککن، سطوح شفاف شیشهای را خوب تمیز کنید.
۱۱- تنها هنگام نیاز از نور بالا استفاده کنید
استفاده از نور بالا در جادههای تاریک میتواند به دادتان برسد. این نور دامنهی دیدتان را وسیع میکند و امکان دیدن مسافت بیشتری را میدهد. اما نباید در استفاده از آن زیادهروی کنید. بسیاری از رانندهها حتی در جادههای نورانی هم از نور بالا استفاده میکنند؛ در صورتی که نیازی به استفاده از آن وجود ندارد. چند نکته دربارهی استفادهی درست از نور بالا هنگام رانندگی در شب هم وجود دارد. مثلا هنگامی که در حال رانندگی پشت خودروی دیگر هستید، نور بالا را روشن نکنید. این کار باعث میشود رانندهی جلویی در دیدن مسیر پیشرو دچار مشکل شود و نتواند بهراحتی رانندگی کند. در ضمن بهتر است در حال پیچیدن در پیچ جاده هم نور بالا را روشن نگذارید. چه بسا که خودرویی از آن سوی پیچ و در سمت مقابل در حال حرکت به سمت شما باشد و افتادن ناگهانی نور بالای خودروی شما در چشمهای آن راننده، به نوعی نابینایی لحظهای بینجامد.

۱۲- نور چراغهایتان را تنظیم کنید
نور چراغ خودرو باید به درستی تنظیم شده باشد. اگر چراغهایتان بخش کمی از جاده را روشن کنند یا نورشان به صورت متقارن به جاده نتابد، یک جای کار ایراد دارد. این کار میتواند منجر به کاهش دید و حواسپرتی راننده شود. به همین دلیل بهتر است خودرویتان را پیش مکانیک ببرید و نور چراغها را با هم تنظیم کنید.
۱۳- از عینک ضدرفلکس برای رانندگی استفاده کنید
اگر هنگام رانندگی از عینک استفاده میکنید، متوجه شدهاید نورها میتوانند انعکاسهای عجیبی در عینک شما داشته باشند و رانندگی را بسیار سخت کنند. برای جلوگیری از رفلکس نور میتوانید از عینکهایی با شیشه ضد رفلکس یا آنتی رفلکس استفاده کنید. یک عینک مخصوص رانندگی در داشبورد خودرو داشته باشید و حین رانندگی از آن استفاده کنید.
پ) رانندگی را دلچسب کنید
۱۴- با مسافر صحبت کنید
اگر حس میکنید که مسافرتان اهل صحبت کردن است، یک مکالمهی معمولی را با او شروع کنید. صحبت کردن دربارهی موضوعات ساده میتواند جلوی خستگی را بگیرد. البته نباید وارد بحثهای جدلگونه شوید و آنقدر با حرارت بحث کنید که حواستان به کلی از جاده پرت شود. فراموش نکنید که کار اصلی شما رانندگی کردن است و انتظار میرود که رانندگی خوبی ارائه دهید. هدف از صحبت کردن، تنها این است که شما و مسافرتان از سفر لذت ببرید.
۱۵- به موزیکهای شبانه گوش بدهید
سکوت جادههای شبانه موقعیت ایدئالی است تا از سیستم صوتی خودرویتان کمال استفاده را ببرید. ترکهای موسیقی در تاریکی شب، حس و حال دیگری به خود میگیرند و در سکوت شب، جزئیات بیشتری به نمایش میگذارند. برخی ترکهای موسیقی ذاتا حس و حال شبانه دارند. البته هیچ قانون مشخصی در این زمینه وجود ندارد و هر کسی ممکن است ژانر مشخصی را برای آهنگهای شبانه بپسندد. اما سعی کنید خودتان لیستی از آهنگهای مورد علاقهتان داشته باشید و هنگام رانندگی در شب سراغشان بروید.
۱۶- آب و خوراکی به همراه داشته باشید
اگر در طول شب کار میکنید، حتما مقداری آب و غذا برای زمان کارتان کنار بگذارید. در طول شب و مخصوصا بعد از نیمهشب، فروشگاههای مواد غذایی تعطیلند و شانستان برای پیدا کردن یک بطری آب معدنی یا یک اسنک کوچک کم میشود. بنابراین تا زمانی که فروشگاهها باز هستند، مواد غذایی مورد نیازتان برای رانندگی در شب را تهیه کنید یا مقداری آب و غذا از خانه بردارید.

۱۷- جاذبههای شبانه را درک کنید
خیلی از نقاط شهری، جذابیت اصلیشان را تنها در شب بروز میدهند؛ اصلا گویی که برای شبها ساخته شدهاند و روزها از شکوهشان فاصله میگیرند. به عنوان مثال بسیاری از پیادهروها شبها با عبور افراد از میان درختان نورانیشان زیبا میشوند. یا مثلا بعضی مراکز خرید بزرگ با فرا رسیدن شب، رنگ و بوی دیگری به خود میگیرند و زیبایی غیرقابل وصفی پیدا میکنند. این جاذبهها فقط مخصوص فضای شهری نیستند و در روستاها و جادههای بیرون شهری هم پیدا میشوند. هنگام رانندگی در شب به این جاذبهها توجه کنید و از دیدنشان لذت ببرید.
۱۸- از سکوت لذت ببرید
رانندگی در شب، تجربهی خاصی است که خیلیها پس از چشیدن لذتاش، دیگر نمیتوانند از خیر آن بگذرند. رانندگی در سکوت، در حالی که تنها صدای مختصری از موتور خودرو شنیده میشود و پیرامونتان را سراسر سیاهی فرا گرفته است، فضای خاصی را به وجود میآورد. این شرایط بیشباهت به غرق شدن در فضا نیست و میتواند به همان اندازه رازآلود، جذاب و هیجانانگیز باشد. فقط باید حواستان باشد که در حین لذت بردن از سکوت، تمرکزتان روی مسیر را از دست ندهید.