تقرییا همه‌ی راننده‌ها تجربه‌ی رانندگی در جاده‌های بارانی را داشته‌اند. اما راننده‌های جوان‌تر یا کسانی که در مناطق جنوبی کشور زندگی می‌کنند، احتمالا کمتر تجربه‌ی رانندگی در هوای برفی را دارند. رانندگی در شرایط برفی شرایط ویژه‌ای دارد؛ طوری‌که با بیشترین میزان مهارت در رانندگی هم نمی‌شود ادعا کرد در شرایط برفی هم می‌توان با همان مهارت، خودرو را کنترل کرد.
در هوای برفی، چسبندگی خودرو به جاده به میزان زیادی کاهش پیدا می‌کند. اگر میزان چسبندگی لاستیک‌های خودرو به جاده را در هوای عادی یک واحد در نظر بگیریم، در شرایط بارانی این میزان به ۰.۷ واحد می‌رسد. در شرایط برفی با ۰.۳ چسبندگی لاستیک به زمین، راه‌مان را ادامه می‌دهیم و اگر جاده یخ زده باشد، این میزان تا ۰.۱۵ واحد کم می‌شود. کاهش میزان چسبندگی خودرو به جاده، بدترین اتفاق برای هر خودرو در شرایط برف و یخبندان است. در چنین شرایطی ممکن است با هر حرکت پیش‌بینی‌نشده، خودروی شما لیز خورده و از مسیر منحرف شود.
خودروهای خارجی به ترمزهای قوی و هوشمند مجهز هستند که کاهش میزان چسبندگی لاستیک با جاده را تشخیص داده و با قطع و وصل ترمز به صورت کنترل‌شده و در جهات مختلف، لیز خوردن را مدیریت می‌کنند. اما از جایی که در خودروهای ایرانی کمتر به این فناوری‌های پیچیده دسترسی داریم، ناچاریم وسیله‌ی نقلیه را با هوش و درایت خودمان کنترل کنیم. کاری سخت که تماما به تجربه وابسته است.
کارهایی که همه بلدیم!
برای رانندگی در هوای برفی، لازم است نکات معمولی و ساده را رعایت کنیم. همه می‌دانیم استفاده از زنجیر چرخ مانعِ لیز خوردن خودرو می‌شود یا اینکه برای رانندگی در هوای برفی، سالم بودن بخاری، برف‌پاک‌کن و سیستم‌های برقی خودرو الزامی است. اما بسیاری مواقع با شرایطی روبرو می‌شویم که خارج از کنترل‌مان است. مثلا اگر ناگهان با هوای برفی مواجه شدیم، چه‌کار باید بکنیم؟
بسیاری توصیه می‌کنند در روزهای برفی برای پیش‌بینی آب و هوا در ساعات آینده از اپلیکیشن‌های هواشناسی استفاده کنید. اما مگر پیش‌بینی اپلیکیشن‌ها همیشه درست است؟ آیا همیشه می‌توانیم وضعیت هوا را چک کنیم؟ مشاهده می‌کنید که تمام این موارد با وجود فوایدشان، جواب قطعی و نهایی برای مقابله هوای بد و رانندگی در این شرایط نیستند.
کارهایی که باید یاد بگیریم
شدت ترمز در روزهای برفی، مشابه رانندگی در روزهای عادی، تابعی از میزان فاصله‌ی شما با خودروی جلویی است. در روزهای عادی فاصله‌ی مشخصی را با خودروی جلویی در نظر می‌گیریم و مطمئن هستیم که با رعایت آن، پس از ترمز خودروی جلویی، می‌توانیم خودرویمان را متوقف کنیم. اما در روزهای برفی باید محاسبات‌مان را تغییر بدهیم.
برای رانندگی در روزهای برفی، باید فاصله‌ای به اندازه‌ی ۳ برابر آن فاصله‌ای که در روزهای عادی با خودروی جلویی حفظ می‌کردیم را رعایت کنیم. به دلیل کاهش اصطکاک و کاهش چسبندگی لاستیک خودرو به آسفالت، رعایت کردن چنین فاصله‌ای برای کنترل خودرو الزامی است.
برای جلوگیری از چرخیدن خودرو روی جاده‌های برفی، هنگام دور زدن در چهارراه‌ها و بریدگی‌ها سرعت‌تان را تا نصف سرعت همیشگی کاهش دهید.
اما بسیاری از تصادف‌های روزهای برفی، ناشی از چرخیدن و لیز خوردن خودرو هستند. برای اینکه مانع چرخیدن خودرو روی جاده‌های برفی شوید، هنگام دور زدن در چهارراه‌ها و بریدگی‌ها سرعت‌تان را تا نصف سرعت همیشگی کاهش دهید. این کار باعث می‌شود از لیز خوردن و چرخیدن خودرو حین دور زدن جلوگیری شود. اما اگر به هر دلیلی لیز خوردید و متوجه شدید که خودرویتان در حال چرخیدن است، چه باید کرد؟
در چنین مواقعی، هرگز ترمز نکنید. بر خلاف چیزی که همه فکر می‌کنیم، ترمزها هنگام برف و یخبندان به ضرر شما عمل می‌کنند و شدت حوادث احتمالی را افزایش می‌دهند. برای اینکه خودرو بتواند جلوی لیز خوردن را بگیرد، باید چرخ‌ها بتوانند آزادانه حرکت کنند و عملی مثل ترمز کردن، مانع چرخش آزادانه می‌شود. در عوض باید با استفاده از فرمان و چرخاندنش به جهت درست، اثر لیز خوردن را خنثی کنید.
یکی از اتفاقاتی که حین فرمان گرفتن خودرو در روزهای برفی تکرار می‌شود، لیز خوردن عقب خودرو است. در این شرایط به وضوح مشاهده می‌کنید جلوی خودرو ثابت است و چرخیدن عقب خودرو به طرفین، باعث ایجاد چرخش کامل خودرو می‌شود. اکثر راننده‌ها در این مواقع سعی می‌کنند با چرخاندن فرمان در خلف جهت لیز خوردن، مسیر خودرو را اصلاح کنند. اما این کار کاملا اشتباه است و شدت لیز خوردن را بیشتر می‌کند. در این مواقع باید کاملا برعکس چیزی که فکر می‌کنید عمل کنید. یعنی اگر دیدید که عقب خودرویتان به راست متمایل شده است، فرمان‌تان را هم به راست بچرخانید و برعکس. میزان چرخاندن فرمان به جهت درست، باید با میزان حرکت عقب خودرو به همان جهت تناسب داشته باشد. برای یک تمایل کوچک عقب خودرو به چپ، نباید فرمان را به شدت به چپ بچرخانید. بلکه فرمان باید با احتیاط و تنها کمی به چپ بچرخد تا اثر لیز خوردن را خنثی کند. اگر پس از این حرکت دیدید که مسیر لیز خوردن عقب خودرو برعکس شده است، شما هم فرمان‌تان را به همان اندازه برعکس بچرخانید. آن‌قدر این‌کار را تکرار کنید تا خودرویتان دوباره به مسیر عادی‌اش برگردد. فراموش نکنید که حین لیز خوردن، هرگز از ترمز استفاده نکنید.
اگر هنگام لیز خوردن دیدید عقب خودرویتان به راست متمایل شده، فرمان را هم به راست بچرخانید.
احتیاط، احتیاط، احتیاط
کنار تمام ترفندهایی که برای رانندگی در هوای برفی مطرح کردیم، احتیاط بر تمام موارد ارجحیت دارد. در سرعت کم خیلی بهتر می‌توانید خودرو را کنترل کنید. احتیاط در ترمز و احتیاط در فرمان گرفتن، دو عاملی است که در کنار سرعت کم می‌توانند احتمال حادثه را به حداقل برسانند. سعی کنید بیشترین فاصله‌ی ممکن را با خودروهای اطراف‌تان حفظ کنید و به محتاط‌ترین راننده‌ای که می‌توانید باشید تبدیل شوید. روزهای پردرآمد، کم‌حادثه و موفقی را برایتان آرزو می‌کنیم.
